- LOTHARII Regnum
- LOTHARII Regnumpostea LOTHARINGIA, nomen accepit non a Lothario Lud. Pii Imp. maximo natu fil. cui in divisione paternae hereditatis A. C. 843. facta, obtigit, praeter alia quidquid hinc Rheno et Alpibus, inde Carbonariis, aut Scaldis, Mosa, Arari Rhodanoque, usque ad mare Gallicum continetur, una cum Comitatibus et villis publicis, utrique eorum fluminum ripae adiacentibus: quibus terminis Austrasia, et pars maior Burgundiae ac Provincia includitur: Sed a Lotharii Aug. fil. Lothario, fratre Lud. natu maximi, quem pater consortem Imp. fecerat, et Car. cui Provincia cum Ducatu Lugdunensi contigit. Hoc regnum tenuit Lotharius Rex per Annos 14. uti postea Zuentibaldus, Arnulphi e concubina fil. per sexennium, qui A. C. 900. a suis in praelio interfectus est. Continebat Regnum Lotharii civitates claras, Traiectum inf. vel Batavorum, Coloniam Agrippinam, et Tungros, s. provinciam Germaniam secundam; Treviros, Mediomatricos, uti antea Regum Austriae sedem, sic tum Regni Lotharii caput, Tullum, Verodunum, i. e. provinciam Belgicam primam; Camaracum urbem Belgicae secundae; Argentoratum s. Strataeburgum in Germania prima; Vesontionem, Basiliam, Lausanam, Belicam, h. e. provinciam Maximam Sequanorum, Darantasiam ac Sedunos, sive provinciam Alpium Graiarum et Penninarum; et Genevam in provincia Viennensi: ex quibus postea Genevam, Lausanam et Sedunos Imp. Lud. maiori fratri suo; Car. minori fratri Provinciae Regi Darantasiam et Belicam sive Bilisium Lotharius Rex dedit, ut Ann. Bartiniani docent. Ab Oceano igitur Britannico sive ab ostiis Rheni usque ad Alpes Graias atque Penninas Regnum Lotharii longe lateque pertinebat: ibique erant prae ceteris Comitatus Testrebantum, Batua vel Comitatus Baravorum, Hattuariae, Mosanus pagus, sup. et inf. Masau vulgo tum dictus, Ripariae corrupto nomine Ribuariae nuncupatae, Varasci, Elisatia, Frisiae, Comitatus Mosellensis, Comitatus Arduennensium Comitatus Condrustus, Comitatus Tox andrus, Bracbantum 4. Comitatus complectens, Hainoum vel Hainaum, pagus Lomensis, pagus Hasbanius, quatuor Comitatus continens, Vaurensis duos, atque Castritium, sicut docet toties supra laudata Divisio Regni Lotharii: ex quibus, antequam ibi Regnum fieret, quatuor Ducatus fuerant, nimitum Ducatus Mosellicorum, Ripariorum, Elisatiae, Frisiae: quem admodum Ann. Bettinani in rebus Anni 839. testantur. Ex quo patet, Lotharii Regnum non Austriam modo, quae Rheno ac Scaldi Mosaque fluminibus claudebatur, Sed etiam pattem non modicam veteris Regni Burgundiae, videlicet provinciam Maximam sequanorum et Helvetiorum, apud quos pagus Tigurinus Austriae olim adscribebatur, Alesatiam, Austriae quondam per Annos fere centum portionem, iam inde ab A. C. 609. Burgundiae attriburam, provinciam Alpium Graiarum et Penninarum, et Genevam pagumque Genevensem complexum esse. Et Sequani quidem ac Helvetii A. C. 888. Regno Lotharii detracti, ac Burgundiae suae sunt reddiri, et his in partibus circaIuram atque Alpes Penninas novum Burgundiae Regnum priore multo augustius est conditum: quae Sequanorum urbes Lausanna et Belica cum Geneva provinciae Viennensis urbe, nec non Alpium Graiarum metropolis Darantasia, et civitas Sedunum donatione Regis ipsius Lotharii, a Lotharingia separatae, et Burgundiae restiturae fuêrunt. Sigebert. in Chron. ab A. C. 850. ad A. C. 1112. in Regno Lotharii, quod modo Regnum Lotharingiae, modo idque saepius Latharingiam appellat, ponit Comitatum Montensem, alias Comitatum Haginoensium et Hagionensium eidem dictum; Ducatum Mosellanorum; Comitatum Lovaniensem, Comitatum Trevirorum, Comitatum Namurcensem, Comitatum Lemburgensem, et quem nomine totius Regni Ducatum Lotharingiae appellat. In A. C. 941. Lotharingiae Atsatiam adscribit; in A. C. 1007. Walachras. Quibus postea Comitatus Hollandiae et Zelandiae, Ducatus Clivensis, Gelrensis, ac Iuliacensis ex Comitatibus facti, Ducatus Brabantiae, Ducatus etiam Luciliburgensis accrevêrunt, aliaque complura. Auctor Ann. Mettensium in A. C. 865. et 866. Regnum Lotharii, cuius sedem Aquisgranum fuisle docent Ann. Mettenses in A. C. 869. modo Galliam, modo Franciam improprio et nimis latae significationis nomine appellat; Pars Orientalis Franciae aliis dicta est. Otho Frisingensis Ep. in l. 6. Chronicorum c. 18. Belgicam Galliam, et absolute Belgicam nuncupat Regnum Lotharii, propterea quod Belgica prima tota, Camaracum Belgicae secundae civitas, Germania secunda integra, et pars Germaniae primae, ac Maxima Sequanorum, i. e. de quinque Belgarum provinciis tres totae, duae ex parte eo Regno continebantur. Apud Conrad. Abbatem Urspergensem Gisilbertus Dux Belgarum vocatur: qui Giselbertus Dux Lothariensium erat, et Belgica Regnum Lotharii s. Lotharingia. Lotharingiam late sumptam pro Regno Lotharii, Regnum Germaniae improprie vocat ceteris Gaufridus Monachus Claravallensis in l. 4. de Vita S. Bernardi, c. 3. 5. et 6. s. partem et appendicem Regni Germaniae, quippe Bobardum, civitatem Basileam, Treveros, Confluentiam, Coloniam, Leodium, et Cameracum; Moguntiam quoque, et Spirensium civitatem. s. Nemetas in Regno Germaniae ponit: quas Lotharingiae urbes a prima Regni origine exstitisle excepto Moguntiaco et opp. Nemetum constat. Sed postquam Regnum Lotharii et Regnum Germaniae unius esse Principis coepêre, Car. Crassi et Arnulphi Principatu, Moguntiacum, licet Franciae Orientali vel Teutonicae cum Nemetis et Vangionis iam inde ab A. C. 843. attribueretur; cum ambabus his urbibus adscriptum est Lotharingiae, cuius finibus includebatur. Primus omnium, aut unus e primis Luitprand. ante Annos septingentos Lotharingiae et Lotharingorum nomina usurpavit, cum tamen Regnum Lotharii etiam vocat. Galli Lorenne et Lorraine dixêre: Germani Lotringen, alias Lotharing appellavêre, nomine ex Lotharingia deducto. Post mortem Lud. Regis Germaniae, qui Zuentibaldo fratri in Regnum Lotharii succeslerat, s. post A. C. 912. Lotharingiae, nondum in duos Ducatus divisae, Duces praefuêre, Gisilbertus, vel Gislebertus, post Henr. Othonis Regis frater, tum Otho, dein Conradus gener Regis Othonis: ac post Conradum propter defectionem destitutum, Bruno Regis Othonis frater, Coloniensis Archiep. Ducatum Lothariensium adeptus est, et secundas partes in Regno fratris sui potenter ac industrie administravit, Archidux Lotharingiae ob id a Sigeberto dictus. In Regno Lotharii vel Lotharingia duo prae ceteris Ducatus maximi et nobilissimi fuêre, nomine totius regni et ipsi Lotharingia appellati, atque a situ et fluminibus cognominati. Alterum Ducatum Lotharingiam sup. nec non Lotharingiam Mosellanam; alterum Lotharingiam inf. atque etiam Lotharingiam Mosanam nuncupavêre. Prior Ducatus Mosellanorum semper vocatur a Sigeberto, a Wippone Ducatus Lotharingorum; posterior a Wippone Ducatus Ribuariorum, i. e. Ripariorum, a Sigeberto semper Ducatus Lotharingiae appellatur. Ex quo iudicari potest, ambosistos Ducatus in Regno Lotharii, post domesticorum Regum Obitum Lotharii ac Zuentibaldi, non tam primum constitutos quam restitutos fuisle, ac veluti revixisle. Quippe Ducatus Mosellicorum, et Ducatus Riburariorum in Ann. Bertinianis A. C. 839. fit mentio: quo tempore Lud. Pius Aug. Imp. Lotharii pater, Regis Lotharii avus apud Francos regnabat. Ducatum Lotharingiae sup. Wippo de Vita Chunradi Salici, Lotharingorum Ducatum s. proprio nomine nuncupat, ut supra diximus; Sigebertus a flumine, cui est appositus, Ducatum Mosellanorum appellare consuevit. Qui Sigeberti Chronicon attente perlegerit, hoc statim agnoscet. Certe Wippo nonaliter, quam Lotharingorum Ducem Fridericum, non aliter quam Ribuariorum Ducem Gozelonem nominat: ex quibus Fridericum Ducatui Lotharingiae sup. Gozelonem Ducatui Lotharingiae inf. ac postea simul sup. praefuisle constat. Sigebertus Frid. hunc Mosellanorum Ducem; Gozelonem vel Gothelonem Ducem Lotharingiae ubique vocat: quem Frid. Mortuo, ab Imp. Conrado etiam Mosellanorum Ducatum A. C. 1034. impetravisse scribit: minusut mirum sit, Gothelonem, qui ambos Lotharingiae Ducatus obtinuit, alterum Annis 26. alterum 10. ab Wippone nunc Ribuariorum Ducem nomine prioris Ducatus sui, nunc Ducem Lotharingorum nomine eius quem posteriorem obtinuit, nuncupari. Frid. a Brunone Lotharingiae Archiduce primum Mosellanorum Ducem A. C. 959. factum esle prodit Miraeus, eiusque rei auctorem Frodoardum laudat: apud quem tantum dicitur Bruno A. C. 959. Frid. fratrem Adalberonis Metensis Ep. Hugonis Principis generum, ex Comite Lothariensibus vice suâ praefecisse: quem et Fred. Lothariensium Ducem in A. C. 960. appellat; Frid. Galliae Medianae Ducem Vita Adalberonis iunioris, eius filii, Metensium Ep. ita ut totam Lotharingiam, an partem eius sub Brunone rexerit, incertum sit. Ducatum Mosellanorum A. C. 1048. ab Imp. Henr. obtinuit Gerardus de Alsatia, ut Sigebertus tradit, a quo Lotharingiae Duces genus deducunt. Sedes Ducum Mosellanorum ante Annos minimum 360. Nanceium fuit: unde etiam pro Ducatu Mosellanorum vel Ducatu Lotharingiae DucatusNanceii vocitabatur. Lotharingiam Mosellanam in Septentrionalem et Meridianam, sive in sup. et inf. quaedam dividunt tabulae. Ducatus Lotharingiae inf. multo minus Ducatu sup. nunc notus est: quem quidam recentissimi scriptores a situ Ducatum Mosanorum vocirant, ut alterum Ducatum Moscellanorum vett. dixêre. Hunc Sigebertus non aliter quam Ducatum Lotharingiae velut proprio nomine solet appellare: Wippo in Vita Chunradi Salici, Ribuariorum Ducatum vocare maluit, Lotharingorum Ducem Frid. Ribuariorum Ducem Gozelonem nominans, qui tum solius Mosanae vel inf. Lotharingiae Dux erat, at postea Mosellanos etiam Mostuo Frid. obtinuit. Idem Wippo scribit, ex parte Germaniae Saxones cum Sclavis, Francos Orientales, Noricos, Alamannos ad eligendum Imp. convenisse; de Gallia vero Francos, qui supra Rhenum habitant, Ribuarios, Lotharingos coadunatos esse. Ribuarii heic sunt Lotharingi inferiores, qui inter Rhenum, Ruram et Mosam habitabant, circa Novesium, Coloniam Agrippinam, Bonnam, Tolbiacum, Marcodurum, Iuliacum et Antonnacum: quae vett. Ripariorum sedes erant, quos Ripuarios et Ribuarios recentiores dixêre. Haec igitur loca Ducatûs Lotharingiae inf. fuêrunt: ad quem opp. S. Trudonis cum Advocatia Monasterii eius, opp. Aquisgrani, ubi Ducum sedes iudiciaria exstitit, castellum Rode, Gemelacum vel Gemblacum veteri Monasterio clarum, Bruxellam, Andoverpum, Noviomagum Batavorum ad Vahalim, aliaque oppida pertinuisle, variis ex Chronicis discimus. Primum Lotharingiae inf. s. Mosanae Ducem praefuisle Car. Lud. Transmarini Regis Francorum fil. Lotharii fratrem, doccnt haecce verba Sigeberti. A. C. 977. Ducatus Lotharingiae datur Karolo, fratri Lotharii Regis Francorum, multis insuper conducto beneficiis, ut et ipse ab insolentiis desistat, et fratris sui Lotharii motibus obsistat. Car. ab Imp. Othone eius nominis secundo Ducem factum, Bruxellae sedem statuisse recentes Auctores aslerunt, ubi in ins. fluminis Sennae Palatium exstruxerit non longe a Basilica S. Gaugerici. Alii Eihamum vel Einhamum castrum munitissimum, sedem praecipuam fuisse Ducatûs Lotharici, ab eoque Godefridum, qui Othoni Car. fil. A. C. 1005. in Ducatum Lotharingiae substitutus est, Eihamensem cognominatum esse tradunt: quaeverba in Lipisano codice Chronici Sigeberti reperiri ait Miraeus. Sed tamen Lotharingiae inf. Duces circa A. C. 1055. Andoverpum pro sede habuisle, indicat ipse Sigebertus: qua in urbe et Godefridus Gibbonsus, Dux Lotharingiae eiusdem, A. C. 1076. a sicario interemptus est. Godefridus, Idae Godefridi Gibbosi sororis fil. patre natus Eustathio Bononiae Comite, quem ob id Godefridum de Bolonia quam Godefridum de Bulonio appellari malim, A. C. 1089. avunculo in Ducatum inf. Lotharingiae successit, et A. C. 1099. Rex Hierosolymitanorum est salutatus. Ex quo apparet, Duces Lotharingiae Moseltanae vel sup. nihil ad Godefridum hunc Regem, nihil ad Hierosolyma, nihil ad Iudaeae Palaestinaeque ac Phoenices Regnum pertinere. A. C. 1106. Henr. Lemburgensi, qui per sexennium Dux Lothariensium inf. fuerat, propter crimen laesae Maiestatis Ducatus Lotharingiae ablatus est, et Godefrido Comiti Lovaniensi datus: quem Godefridum nunc Ducem Lovaniensem, nunc et improprie Lovaniensem Comitem Anselmus Abbas Gemelacensis vel Gemblacensis vocat; Appendix Gemelacensis modo Godefridum Lovaniensem, Ducem Lothariensium, modo Ducem Lovaniensem. Eius fil. Godefridum iuniorem. 2. Ducem Lotharingiae A. C. 1142. Ducatûs sui quarto, immaturâ morte praereptum, et Lovanii in templo tumulatum esse, in eadem Appendice reperio. Morruis ambobus Godefridis avo ac patre, Ducatum Lotharingiae inf. tenuit Godefridus infans, primum aetatis Annum agens, et in sequenti A. qui erat C. 1143. paternum beneficium ac honorem de manu Conradi Regis accepit: quem Godefridum iuniorem, Ducem Lotharingiae, nec non Ducem Lovanii Godefridum iuniorem. Monachus Affligemensis nuncupat; Godefridum Ducem Lovaniensem Monachus Aquicinctenctensis. Lovanium sub Godefridis sedes Ducum Lotharingiae inf. esse occoepit. Lovanienses isti, depositâ Comitum Lovanii appellatione primum Lotharingiae solius, deinde Lotharingiae simul et Brabantiae Duces dicti; nonnumquam sed minus proprie) a sede sua Lovanienses Duces. Unde Reges Hispaniae de domo Austriaca, qui Ducibus Burgundiae in eos Ducatus successêrunt, Duces Lotharingiae et Brabantiae hodieque dicuntur, Ducs de Lothier et de Brabant; alias Ducs de Lothrich et de Brabant. Quidam titulum Brabantiae titulo Lotharingiae, tribus fere Saeculis altero vetustiori, male praeponunt. Lotharingiam inf. Galli Lothier dixêre a Chlotario vel Lothario, quem nunc Lothaire nuncupant, olim Lother et Lothier vocitabant, Germani Luther nominant: qui et Lotharingiam inf. demprâ literâ n Lotrich appellavêre, quasi Lotringen, vel certe ea provincia Lotrich, Germanicâ linguâ, quasi Lotreich ait (ut Scalig. scribit) Lothar-ritck vocata est, i. e. Lotharii Regnum. Vide Hadr. Vales. Not. Gall.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.